Uyan Ey Gözlerim Gafletten Uyan

Avni, Muradi, Selimi ve Muhibbi. Kim mi bunlar?

İlki İstanbulu fetheden sultan, 2. si O' nun babası, sonraki çölleri aşan Mısıra ulaşan Yavuz ve diğeri de Avrupalıların Muhteşem, bizim ve Amerikalıların ise kanun düzenlemeleri ile andığı.

Evet hepsi Osmanlı Sultanları ve bu adlarda babalarının değil kendi koydukları.

Nedenini bazılarınız biliyordur. Sultanlar şiirler yazarken asıl isimlerini kullanmaz. Bu isimler onların şiir yazarken kullandıkları.

Okul döneminde hepimiz tarih ve edebiyat okuduk. Ama 2 sinin kesiştiği bu alan ( ve belki başkaları da) nedense bizlere verilmedi.

Oysa bu şiirleri rastgele yazmamış ve de az da yazmamışlardır.

Mesela Muhibbi yani Kanuni Sultan Süleyman ın 19 binden fazla beyiti vardır. Yani her güne bir beyit olsa 50 yılı aşar!!!

Neden mi bahsederler?

Bahardan, aşktan, inançtan, sultan olmanın zorluğundan, sabah namazını kaçıran padişahın pişmanlığından (YouTube da Sultan 3. Murad ve yukarıdaki başlığı yazarsanız bu güzel eseri dinleyebilirsiniz) ve evladının isyan edeceğine dair şüpheden.

Benim de karşılaşmam böyle bir güven endişesi taşıyan beyit ile oldu zaten.

Malum, Kanuni en uzun süre tahta kalan hükümdar. Yetişen oğullarından Mustafa'nın sadakatinden şüphe eder ve film senaryosu değil gerçekten de O'nu Otağı Hümayun' da hal eder.

Bir de diğer oğlu Beyazıt vardır. O'na da şüphe ile yaklaşır.

Beyazıt babasının itimadını almak için yalvarır. Şiirsel mektup uzun ama son kısım şöyledir.

" Kim sana arz eyleye halim eya şah-ı kerim

Anadan kardaslarımdan ayrılıp kaldım yetim

Yok benim bir zerre isyanım sana Haktır alim 

Bi-günahım Hak bilir devletlü sultanım baba"

Günümüz Türkçesi ile yani;

"Ey cömert sultanım, izin ver halim arz edeyim

Anadan kardeşten ayrılıp kaldım yetim

Tanrı bilir, yok zerre isyanım sana

Yine Tanrı biliyor, günahsızım devletli sultanım baba."

Ama Kanuni kararını vermiş gibidir. Cevap mektubunun yine sadece son kısmı aşağıdaki gibidir.

" Neş'et -i Haktır nübüvvet ram olan olur kerim

La-tekul uf kavli inkar eden kalır yetim

Ta'ate isyana alimdür Hudavend-i Kerim

Bi- günahım deme bari tevbe kıl canım oğul."

Günümüz Türkçesi;

"Peygamberlik Allah'tan gelir, O'na boyun eğen yücelir 

Öf deme sözünü inkar eden kalır yetim

Bağışlaması bol Yaradan, itaati, isyanı bilir

Günahsızım deme, tövbe et bari canım oğul"

Ve baba haklı çıkar, oğul isyan eder, yenilir ve İran'a kaçar. Kanuni, İran Şahı ile anlaşır ve Beyazıt ile 4 çocuğu ortadan kaldırılır.

Beyazıt in kullandığı ad ne midir ? Belki de işte o herşeyi ele verir.

Adı Şahi'dir.

Tarih sadece savaş meydanlarında değil, sultanların satırlarında da yazılmıştır. Bizlere ise nedense onların yaşadığı duygular değil, katıldıkları savaşların sebep ve sonuçları anlatılmıştır.

(İlerde savaş meydanlarının da insani duygulardan tümü ile uzak olmadığını yazarız belki)

Resim: III. Murat