Aya Gidildi mi?

" Ay ile temasa geçme işi Amerikalıların üstün pratik yeteneğine kalmış bulunuyor. Oraya varmanın yolu basit, kesin, şaşmazdır. Bugünki önerimin konusu da budur zaten"

Aya Yolculuk- 1865, Jules Verne

Başlıktaki soruda hayır denilip arkasından ayda rüzgar yok bayrak nasıl dalgalanıyor, astronot kaskında fotoğrafı çeken görünüyor, o dönem bilimkurgu filmi çekmek konusunda maharetini kanıtlamış olan Stanley Kubrick (2001: A Space Odyssey filmi çok güzeldir) aslında bütün bu görüntüleri çekiyor diye çevrenizde gezen yorumları duymuşsunuzdur. Genelde bu yorumlara harcanan zaman, konuyu biraz araştırma kısmına harcanmaz.

Malum soğuk savaş döneminin en büyük alanlarından bir tanesi de uzay yarışında yaşanmıştır. Sovyetlerin daha hızlı başladığı ve ilk insanlı uzay aracını dünya yörüngesine göndererek bu yarışta fark attığı zamanlardır. Amerika ise bunu telafi etmek ve öne geçmek çabasındadır. Bu ise ancak bir sonraki adım olan aya yolculuk ile mümkün görünür. Ve Kennedy'nin başkanlığı döneminde Amerika, aya 60 lı yılların sonuna kadar ulaşmayı hedef koyar.

Apollo projesi bu kapsamda doğar. Kabaca 2 bölümü vardır. Apollo 1 ile 10 arasında bu hedefi gerçekleştirmek için yapılacak olan uzay uçuşları ve 11 ile 20 arasında ise aya insanlı gidiş ve dönüşü içeren bölüm.

Apollo uzay programı bir rüya gibi başlamaz pek. Apollo 1, 1967 yılındaki uçuş denemesinde yanar ve 3 astronot hayatını kaybeder. Belki teknolojiyi düzeltmek adına Apollo 4 e geçilir. Sonrasında sırası ile Apollo 10 kadar uçuşlara devam edilir. Apollo 11 tam da Kennedy'nin dediği şekilde 60 lı yıllar bitmeden ve Jules Verne' in öngörüsünden bir asır sonra 20 temmuz 1969 da aya ulaşır. (Uzay aracı dünyadan 16 temmuzda ayrılır, bu tarih bizim açımızdan da bir dönemin kapanışıdır, bu da başka bir yazıda)

Ancak aya insanın tek ayak basması bu değildir. Devamında Apollo 12 gelir. 13 ise geçirdiği kaza sonucu görevini tamamlayamadan ( bu seyahati konu alan filmde Tom Hanks Philadelphia ve Forrest Gump taki rolleri ile iki kez peşpeşe kazandığı oscarı bu sefer alamamıştı) ama herhangi bir can kaybı da olmadan geri döner. Devamında 14, 15, 16 ile uçuşlar devam eder. 1972 yılı Aralık ayındaki Apollo 17 ise aya insanlı yapılan son uçuştur. Aşağıdaki resim bu görevle aya ayak basan son insan olan Eugene Cernan'dır. Projenin başında 20 ye kadar devam etmesi planlanan geri kalan uçuşlar bir nedenden iptal edilir.

Biz şimdi gidildi gidilmedi mi diye tartışırken, aydan getirilen taş örnekleri ile üretilen çimentonun dünyadaki materyal ile üretilenden daha dayanıklı olması, ay yüzeyine yerleştirilen yansıtıcılar ile dünyadan ışın demetleri gönderilip ayın dönüşüne ilişkin araştırmalar yapılması bu tartışmaların konusu olmaz elbette.

Şimdi sırada Mars var. 550 gün sürecek bu yolculukta insan küçücük bir kapalı ortamda nasıl yaşar ve dayanır onun testi yapılıyor. NASA, Mars'ta gerekecek diye yapay insan dokusu yapana USD 500 bin ödüllü yarışma düzenliyor. İlk insansız uzay aracı 2008 de Mars'a indi, 2. sine isim bulunması için yine NASA tarafından düzenlenen yarışmada 11 yaşındaki Clara Ma nin önerdiği isim (Curiosity) seçildi. İnsanlı yolculuk ise 2030 lar olarak planlanıyor. Uluslararası Uzay İstasyonuna dünyada çeşitli ülkelerde her türlü hizmeti sunan ekiplerin ve şirket çalışanlarının toplamı 100 bin kişiyi buluyor.

Bizler tabii bu arada tanrının bizi gönderdiği bir gezegenden başka birine gitmek doğru mudur ve sonrasında da, oraya gidildi mi yoksa herşey bir kurgu mu şeklinde muhtemelen "Kendi Dünyamızda" ki tartışmaları yapmakta yine sonsuz özgür olacağız.

Ya da bir gün gözlerimizi kısır tartışma ve konulardan gökyüzüne çevirip, kayan yıldızları beklemek yerine bizler de yıldızlara ulaşmaya çalışacağız.